Masao Taniguchi – zabójca Devastatorów Waldrona

Rabaul, Saipan, Truk, Peleliu, Filipiny

Rabaul

W 1942 roku Japończycy zdobyli wiele wysp południowego i środkowego Pacyfiku, ale tylko dwie z nich stały się podstawowymi wysuniętymi bazami japońskiej marynarki. Twierdzami i bazami, które promieniowały na cały rozległy okupowany obszar. Posiadany przez Japonię od 1919 roku Truk stanowił ośrodek działań japońskich na centralnym Pacyfiku, a leżący tysiąc kilometrów na południe na Nowej Brytanii Rabaul stał się ośrodkiem działań na południowym Pacyfiku. To z Rabaul Japończycy prowadzili i koordynowali działania w archipelagu Wysp Salomona i wspierali działania lądowe armii na Nowej Gwinei. Początkowo Amerykanie zakładali, że będą odbijać Rabaul, ale doświadczenia z krwawych walk na Guadalcanalu i w Nowej Gwinei skłoniły ich do zmiany planów. W marcu 1943 Alianci ustalili, że Rabaul zostanie zneutralizowany działaniami lotnictwa i otoczony blokadą morską. Działania te mogły być rozpoczęte w październiku 1943. Z jednej strony działająca z Nowej Gwinei 5 Air Force otrzymała wystarczającą ilość myśliwców P-38 Lightning, które mogły zapewnić osłonę bombowcom na takim dystansie, a z drugiej strony walczące na Wyspach Salomona oddziały Marines zdobyły wyspy położone bliżej Rabaul i baza ta znalazła się w zasięgu myśliwców F4U-1 Corsair. I tak 12 października 1943 formacja 339 samolotów 5 Air Force rozpoczęła wielką ofensywę bombardując lotniska Tobera, Vunakanau i Raporo. W listopadzie 1943 do okładania Rabaul dołączyła flota lotniskowców szybkich US Navy. Japończycy podnieśli rękawicę i zaczęli ściągać do Rabaul dodatkowe siły lotnicze. Były one szybko wykrwawiane i wycofywane głównie do bazy Truk, ale do akcji wkraczały nowe uzupełnienia.

W grudniu 1943 do broniącego Rabaul 201 Kōkutai wysłano również Masao Taniguchiego. W tym czasie grupa ta otrzymała już pierwsze Zera nowej wersji A6M5 Model 52, a w dodatku naloty alianckie nieco zelżały i Japończycy mogli przystąpić do kontrataków. Za cel obrano przede wszystkim siły amerykańskie atakujące Cape Gloucester. I tak przykładowo 27 grudnia 1943 aż 76 Zer wybrało się w ten rejon, a 23 z nich miało zaatakować obiekty naziemne ogniem działek i karabinów maszynowych. Tą grupą uderzeniową dowodził właśnie Taniguchi. Wyprawa została przechwycona przez Amerykanów, jednak udało im się zestrzelić jedynie cztery Zera (według innych źródeł straty wyniosły siedem samolotów). Japończycy zgłosili 14 zwycięstw. 

Taniguchi walczył nad Rabaul bardzo krótko, bo miesiąc. Zgłosił w tym okresie zestrzelenie pięciu samolotów amerykańskich na pewno i trzy prawdopodobnie. Już 3 stycznia 1944 na skutek dramatycznych strat 201 Kōkutai wycofano na leżący 2200 kilometrów na północ Saipan. Część pilotów z tej grupy przeniesiono do 204 Kōkutai, który pozostanie na posterunku w Rabaul jeszcze trzy tygodnie, ale Taniguchiego skierowano na Saipan z większością pilotów 201 Kōkutai. Ewakuując się z Rabaul grupa pozostawiła obrońcom wszystkie ocalałe samoloty i Taniguchi wraz z innymi pilotami udał się do  Japonii po nowe Zera. Po powrocie, od 11 lutego 1944, japońscy piloci patrolowali niebo nad całym archipelagiem Marianów przez miesiąc nie napotykając żadnych samolotów przeciwnika.

Truk

Tymczasem 15 lutego 1944 stacje nasłuchowe w bazie Truk wykryły aktywność radiową świadczącą o zbliżaniu się do Truk amerykańskiej floty. Ogłoszono alarm przeciwlotniczy i zmobilizowano natychmiast wszystkie jednostki lotnicze. Dowódca garnizonu poprosił też o pomoc siły stacjonujące po sąsiedzku na Saipanie (po sąsiedzku w standardach pacyficznych  – Saipan leżał 1000 km na północny zachód). W ramach pomocy na Truk wysłano eskadrę ośmiu Zer z 201 Kōkutai pod dowództwem Masao Taniguchiego.

Podejrzenia Japończyków okazały się trafne, bo podsłuchana aktywność radiowa była generowana przez 58 Task Force, czyli flotę lotniskowców szybkich admirała Mitschera. Amerykanie planowali przypuszczenie ataku lotniczego na Truk i zneutralizowanie go w podobny sposób jak to zrobiono wcześniej z Rabaulem. Mimo że siły japońskie były w stanie alarmu, to 17 lutego o świcie nisko lecące Hellcaty zdołały zaskoczyć obronę. Zera zaczęły startować dopiero wtedy, kiedy Hellcaty buszowały już na wyspą. Jako pierwszą poderwano do lotu “siły gościnne”, czyli eskadrę 8 Zer pod dowództwem Taniguchiego. I tu dochodzimy do momentu, w którym najprawdopodobniej doszło do “skrzyżowania szpad” dwóch bohaterów opisanych na tym portalu. Tym drugim był Alexander Vraciu z VF-6, którego klucz został w tym porannym ataku zaatakowany przez kilka Zer. Jednak Vraciu zorientował się odpowiednio wcześnie i wykręcił w stronę Zera dowódcy odpalając sześć Browningów. Pilot dowodzący eskadrą Mitsubishi wykręcił w bok i zanurkował ku ziemi. Opis całej akcji z tej amerykańskiej strony można przeczytać w mojej relacji z budowy F6F-3 Alexa Vraciu:

F6F-3, VF-16, USS Lexington, Alexander Vraciu (Eduard 1/48)

Eskadra 201 Kōkutai startowała tego dnia sześciokrotnie, a jej piloci zgłosili zestrzelenie siedmiu F6F i dwóch Avengerów. Cena za to była wysoka. Wszystkie osiem Zer zostało zniszczonych. Dwóch pilotów eskadry zginęło, dwóch zostało ciężko rannych, a dwóch lekko rannych. Jedynie dwaj piloci wyszli z tej akcji bez szwanku. Trudno ocenić jak zgłoszenia pilotów 201 Kōkutai miały się do faktycznych strat Amerykanów, bo w obronie wyspy wzięli też piloci 204 Kōkutai, 501 Kōkutai i 902 Kōkutai zgłaszając w sumie kosmiczne ilości zestrzeleń, a US Navy straciła łącznie tylko cztery F6F. Atak amerykańskich samolotów pokładowych był dla jednostek myśliwskich na Truk bardzo bolesny. Zginęła ponad około połowa pilotów, którzy wzięli udział w akcji. Co prawda wieczorem bombowce japońskie zdołały poważnie uszkodzić lekki lotniskowiec USS Interpid, ale do przechwycenia amerykańskiego nalotu dokonanego nazajutrz nie wystartowało już żadne Zero. Próbowały tego za to dokonać 24 A6M wysłane z Saipanu, jednak nie zdołały one po długim locie odnaleźć wrogich samolotów.

Peleliu

4 marca 1944 201 Kōkutai przeszedł gruntowną reorganizację. Po otrzymaniu uzupełnień utworzono w nim dwa dywizjony myśliwskie (Sento Hikotai), każdy złożony z 48 samolotów. Jeden z nich, S305 Hikotai pod dowództwem porucznika Shiro Kawai, który gromadził oryginalny skład 201 Kōkutai z Masao Taniguchim włącznie, został w połowie marca przerzucony na Peleliu. 30 marca 1944 Peleliu zostało zaatakowane przez lotniskowce Mitschera. Najpierw uderzyły samoloty z Air Group 2, ale najcięższą przeprawę piloci Zer mieli z Hellcatami z VF-8, których piloci testowali właśnie nowe kamizelki przeciwprzeciążeniowe G-Suits. Japończycy z 201 Kōkutai zgłosili zestrzelenie 17 samolotów, ale zestrzelonych zostało 9 Zer, dwa inne ciężko uszkodzone lądowały przymusowo, a pozostałe 9 też poważnie uszkodzone wylądowały jednak na lotnisku.

Filipiny

Po tym starciu S305 Hikotai  został wycofany do Davao na wyspie Mindanao w Filipinach na dwa miesiące odpoczynku i dla uzupełnienia strat. Tam jednak został na dłużej i nie wziął udziału w walkach o archipelag Marianów. Na początku września 1944 roku wojna zbliżyła się jednak do Filipin. Zaczęły one być atakowane na zmianę przez lotnictwo 5 Armii Powietrznej USAAF i samoloty lotniskowców US Navy. Japończycy uznali Filipiny za krytyczne dla powstrzymania ofensywy amerykańskiej i zgromadzili tam poważne siły. Stacjonował tam już cały 201 Kōkutai, który dysponował czterema dywizjonami (S301, S305, S306 i S311). Uczestniczył on w akcjach na przechwycenie wielu wrogich wypraw. 23 października 1944, po walce nad Manilą, Masao Taniguchi został ciężko ranny. Został odesłany do Japonii na rekonwalescencję, ale do końca wojny nie zasiadł już za sterami.

Szacuje się, że w swojej karierze zgłosił zestrzelenie 14 samolotów alianckich. Był najskuteczniejszym asem spośród pilotów rozpoczynających wojnę w Akagi Kōkutai.